Dlaczego warto mieć przyjaciół i jak pomóc swojemu dziecku w nawiązaniu nowych przyjaźni.

Dziecięce przyjaźnie są niezbędne w dojrzewaniu małego człowieka i rozwijaniu jego umiejętności społecznych i emocjonalnych. Nawet jeśli większość przyjaźni z naszego dzieciństwa nie przetrwała, stały się podstawą do zawierania późniejszych relacji.

Dlaczego warto mieć przyjaciół

Dziecięce przyjaźnie są często niedoceniane przez rodziców a częste kontakty z rówieśnikami zastąpione są obowiązkami i zajęciami pozalekcyjnymi. często wydaje nam się, że przyjaźnie małych dzieci są krótkotrwałe i płytkie, dlatego też nie przypisujemy im tak dużego znaczenia.

Tymczasem, te może niezbyt poważne znajomości z przedszkola czy placu zabaw są niezbędne, aby dziecko nauczyło się prawidłowych kontaktów z innymi ludźmi. Dzieci posiadające grono przyjaciół mają większe szanse na szczęśliwe relacje w dorosłym życiu. Brak kolegów i koleżanek wpływa na poczucie własnej wartości i poczucie przynależności do reszty społeczeństwa. Wpływa na osobowość dziecka, jego zdolności radzenia sobie z problemami a także może przełożyć się na szansę dziecka w osiągnięciu sukcesu w szkole i w dorosłym życiu.

Naukowcy prowadzący badania nad przyjaźnią spostrzegli, że osoby, które posiadają przyjaciół są szczęśliwsze i zdrowsze a nawet żyją dłużej od ludzi stroniących od towarzystwa.

Zrozumieć dziecięce przyjaźnie

Aby właściwie ocenić kontakty naszego dziecka z rówieśnikami musimy odciąć się od dorosłego pojmowania przyjaźni. Psycholog Robert Selman wyróżnia 5 etapów przyjaźni, w których, w zależności od wieku, dziecko inaczej nawiązuje i podtrzymuje relacje ze swoimi rówieśnikami.

Między 3 a 6 rokiem życia dziecięce przyjaźnie budowane są poprzez przyciąganie się dzieci na zasadzie podobieństwa, wspólnych zainteresowań lub przebywania w danym momencie, w tym samym miejscu. Przyjaźnie te często są krótkotrwałe a najlepsi przyjaciele zmieniają się z dnia na dzień. Przyjaźń w tym wieku to przede wszystkim wspólna zabawa a nie emocjonalny związek.

Między 5 a 9 rokiem życia, dzieci szukają w swoich relacjach korzyści, np. w zamian za wspólną zabawę oczekują od innych specjalnego traktowania.

W wieku 6-12 lat dużą uwagę przywiązują do przynależności do grupy. Aby zostać zaakceptowanym dopasowują się nosząc np. podobne bluzki lub kolekcjonując te same zabawki. To trudny okres dla dziecka, które często musi iść na kompromis, aby zostać zaakceptowanym przez swoich rówieśników. W okresie tym rozwija się również patrzenie na wynikające z przyjaźni korzyści jako wzajemną transakcję, w której każde miłe zachowanie czy przysługa powinny być natychmiast odwzajemnione.

Między 8 a 15 rokiem życia zaczynają formować się prawdziwe więzi emocjonalne i widać coraz większy rozwój empatii. Dzieci pomagają sobie nawzajem bez oczekiwania nagrody. W tym czasie dziecięce przyjaźnie mogą być bardzo intensywne a dzieci tworzyć tzw. kluby, do których należeć mogą tylko wybrane osoby. Od 12 roku życia relacje zaczynają przypominać już te z życia dorosłego. Przyjaźnie oparte są na emocjonalnej bliskości i zaufaniu. Nie wymagana jest już tak duża intensywność lecz mimo rzadszych spotkań przyjaźnie te mogą przetrwać przez resztę życia.

Tworzymy dziecięce przyjaźnie, czyli jak wspomóc dziecko w nawiązywaniu i utrzymywaniu przyjaźni

Jako rodzice powinniśmy pomagać dzieciom w podtrzymywaniu relacji z rówieśnikami. Małe dziecko często nie wie jak zachować się w grupie lub jak w ogóle do niej dołączyć.

1. Jak nawiązać dziecięce przyjaźnie – Słowa na przełamanie lodów

Jeśli masz nieśmiałego malca, który obserwuje rówieśników z bezpiecznego dystansu pomóż mu w nawiązaniu kontaktu podsuwając mu gotowe do wykorzystania zdania takie jak “Czy mogę się z Wami pobawić?“ albo “Jak masz na imię?”. Te proste słowa mogą nie być tak oczywiste dla malucha.

2. Bądź dla dziecka wzorem

Jeśli mimo Twoich zachęt Twoje dziecko nadal będzie odczuwało dyskomfort pokaż mu jak to się robi świecąc przykładem. Podejdź do jednej z mam bawiących się dzieci i sama przedstaw się i rozpocznij luźną rozmowę. Twój maluch zobaczy, że zawieranie nowych znajomości nie musi być trudne.

3. Ucz zasad dobrego wychowania

Zabawa z innymi dziećmi to idealny moment, aby przećwiczyć zasady dobrego wychowania. Zwracaj malcowi uwagę kiedy powinno powiedzieć przepraszam, dziękuję, a kiedy podzielić się zabawką. Taka lekcja w piaskownicy zaowocuje w późniejszych kontaktach w szkolnej ławce.

4. Ucz asertywności

Twoje dziecko nie musi jednak za każdym razem ustępować innym w imię uprzejmości. Jeśli nie chce się bawić z innym dzieckiem lub dzielić z nim swoich zabawek naucz je jak w grzeczny sposób odmówić lub wypracować kompromis.

5. Obserwuj, nie przeszkadzaj

Nie staraj się od razu rozwiązać wszystkich problemów swojego dziecka. Kłótnie, obrażanie się i drobne złośliwości to naturalny proces uczenia się relacji. Dzieci testują granice swojego zachowania, uczą się rozpoznawać uczucia swoje i swoich rówieśników oraz tego jak radzić sobie z odrzuceniem i frustracją. Dopóki nie dzieje im się krzywda, stój z boku i daj im się samym dogadać. W domu zawsze będzie czas na omówienie problemów i podpowiedzenie dobrych rozwiązań.

6. Zaplanuj czas na dziecięce przyjaźnie

Pamiętaj, aby dać dziecku czas na swobodną zabawę z rówieśnikami. Dzieci same nie wiedzą jak podtrzymywać przyjaźń i bez naszej pomocy ulubiona koleżanka z przedszkola może zniknąć z życia naszego dziecka po rozpoczęciu nauki w szkole. Zapraszaj kolegów Twojego dziecka do domu, na nocki lub na wspólne spacery. Sprawdź czy wasz grafik zajęć przewiduje czas na zabawę z przyjaciółmi. Zastanów się czy kolejne zajęcia pozalekcyjne są równie ważne jak nauka budowania relacji z innymi ludźmi.

7. Nie reaguj strachem na inny światopogląd

Nie raz zdarzy się, że Twoja pociecha spotykać się będzie z dzieckiem, którego rodzice żyją według innych zasad niż te, które panują w waszym domu. Nie zniechęcaj dziecka do takiej relacji. Jest to świetna okazja, aby nauczyć je tolerancji i otwartości na inne poglądy. Przedyskutuj z dzieckiem różnice w wychowaniu jego i rówieśnika. Powiedz z czego wynikają te różnice i dlaczego zasady panujące w waszym domu są dla Was ważne.