Jak pomóc dziecku w nauce na pamięć – Uczymy dziecko wiersza na pamięć

Przedszkolaki i uczniowie pierwszych klas szkolnych bardzo często stają przed wyzwaniem nauczenia się na pamięć wierszyka czy piosenki. Jest to wstęp do przyszłej nauki trudniejszych zagadnień. O ile piosenka dzięki melodii potrafi szybko zapaść dziecku w pamięć, o tyle wierszyk może przysporzyć już nieco problemów. Jak pomóc maluchowi w zapamiętywaniu informacji? Podpowiadamy.

Dlaczego nauka na pamięć jest ważna

Umiejętność nauki na pamięć jest niezwykle ważna. Z praktycznego punktu widzenia dziecko musi nauczyć się naprawdę wielu informacji, aby sprostać wielu szkolnym wymaganiom. Już w przedszkolu umiejętność zapamiętywania ćwiczona jest przez recytowanie wierszyków i rymowanek lub śpiewanie piosenek.

Zadania pamięciowe rozwijają ponadto mózg, tworząc nowe połączenia między neuronami. Proces ten jest ważny nie tylko dla dzieci, ale i dorosłych zwłaszcza osób starszych. Dzięki ćwiczeniom pamięci ćwiczymy nasz mózg niczym mięsień na siłowni, co pozwala nam dłużej zachować dobrą kondycję psychiczną.

Uczenie się treści ze zrozumieniem

Uczenie się ze zrozumieniem to jedna z najważniejszych technik pamięciowych. Jeśli nie zrozumiemy problemu cała wiedza nawet jeśli zapamiętana np. na egzamin wkrótce wyparuje. Ta technika ważna jest również przy zapamiętywaniu wierszyków i rymowanek. Zachęć dziecko, aby zanim zaczęło uczyć się treści na pamięć opowiedziało ją swoimi słowami. Jest to ważne zwłaszcza w przypadku wierszy ze środkami stylistycznymi, które mogą być jeszcze niezrozumiałe dla maluchów. Omówcie wszystkie wątpliwości i przystąpcie do nauki

Powtarzanie tekstu

Powtarzanie to kolejny sprawdzony sposób na naukę. Każda powtórka wzmacnia połączenia między neuronami i pozwala na dłużej zapamiętać tekst. Jak powtarzać? To sprawa dość indywidualna i zależeć będzie również od tego jak dla danego dziecka trudny będzie materiał wyjściowy. 

Powtarzamy oczywiście aż zapamiętamy treść oraz kilkukrotnie następnego dnia i kontrolnie po np. tygodniu. Ważna jest systematyczność i nie “wkuwanie” na ostatnią chwilę. Powtarzać powinniśmy intencjonalnie za każdym razem upewniając się, że rozumiemy treść lub wizualizując ją sobie. Kluczem jest koncentracja. W przypadku maluchów jest to jednak umiejętność, z którą mogą sobie jeszcze nie radzić. Dlatego tak wiele nauki np. angielskiego przekazywana jest dzieciom w formie piosenek i rymowanek, które są dla nich znacznie łatwiejsze do przyswojenia. 

Jak wykorzystać to przy nauce wierszyka? Możesz podłożyć pod wierszyk pasującą, popularną melodię i pomóc dziecku nauczyć się go w formie śpiewanej. Możesz również w specjalny sposób akcentować niektóre słowa, nadać wierszowi mocny rytm lub udawać głosy i odgłosy np. w wierszach o zwierzętach i przyrodzie.

Angażowanie wszystkich zmysłów

Każdy z nas jest trochę inny, niektórzy są wzrokowcami, inni słuchowcami a inni kinestetykami, dlatego warto dobrać metodę nauki do mocnych stron swojego dziecka. Kinestetyk łatwiej nauczy się piosenki, w której wykorzystuje się gesty i ruch, słuchowiec więcej wyniesie z dyskusji a wzrokowiec z rozrysowania sobie treści na kartce.

Nie ograniczajmy się jednak tylko do wybrania jednego sposobu. Angażujmy wszystkie zmysły. Jeśli dziecko napotka blokadę powtarzając na głos dany wers, niech zapisze go kilka razy na kartce. Inny trudny wers może spróbować przesadnie wygestykulować. Nowe skojarzenia pomogą w zapamiętaniu treści.

Zapamiętywanie przez skojarzenia

Ciekawą techniką jest zapamiętywanie przez skojarzenie. Sprawdzi się ona przy zapamiętywaniu np. kolejności lub przy zapamiętywaniu informacji bez kontekstu. Technika ta polega na skojarzeniu treści, której się uczymy z innym słowem (im dziwniejszym tym lepiej) oraz stworzeniem z nowych słów historyjki.

Przykład 1

Dziecko wciąż myli skróty pierwiastka srebra Ag i Złota Au. Rodzic opowiedział dziecku krótką historyjkę nie związaną z chemią, która przypisuje odpowiedni skrót do pierwiastka: “Pirat napadł na skarb. Najpierw zobaczył srebro i rzucił się na nie krzycząc “Agggrrr!!!”. Potem zobaczył jeszcze lepsze złoto i pobiegł do niego. Przy złocie czekał jednak strażnik i uderzył pirata pałką w głowę. Wtedy pirat krzyknął “Auuu!!!” Historyjkę oczywiście odpowiednio opowiadamy z gestykulacją i intonacją, aby pomóc dziecku w zapamiętaniu jej.

Przykład 2

Dziecko ma problem z zapamiętaniem kolejności przypadków rzeczownika. Rodzic wymyśla historyjkę porządkującą kolejność. Michał dobrze celuje, bierze narzędzia i miesza wodę. 

Historyjka oczywiście nie musi mieć sensu, im dziwniejsza tym lepiej zapada w pamięć.

Czy wkuwanie na blachę ma sens

“Wkuwanie na blachę” to nauka przez wielokrotne powtarzanie tego samego materiału, nie koniecznie rozumiejąc jego treść. Ma ona swoje plusy i minusy. Minusem jest oczywiście pozorna nauka, bez zrozumienia istoty problemu, przez co mimo sporego wysiłku zapamiętana treść wkrótce się ulotni.

Czy jednak całkowicie rezygnować z “zakuwania”? Nie! Mimo wszystko ten rodzaj zapamiętywania jest efektywny zwłaszcza przy materiale, który może być dla dziecka bardziej abstrakcyjny, np. wzory matematyczne czy nazwy pierwiastków. Oczywiście można być dobrym uczniem matematyki, znając na pamięć wszystkie wzory i zasady, jednak nie do końca rozumiejąc z czego te rzeczy wynikają.

Wkuwanie na blachę sprawdzi się również w przypadku zapamiętywania słów w obcym języku. Początkowa nauka może wymagać tego typu zapamiętywania ponieważ mamy za mały zasób kompetencji w danym języku. Kolejne etapy nauki pozwolą nam już na uczenie się nowych słów z kontekstu lub poprzez skojarzenia ze słowami, które już znamy.

W przypadku nauki wiersza ta metoda również może się sprawdzić jeśli dziecko ma problemy z jakimś wersem czy zwrotką, choć lepszą techniką będzie powtarzanie ze zrozumieniem.

Jakie techniki wykorzystać do nauki wiersza na pamięć

Najlepsze techniki do nauki wierszyków i rymowanek dla małych dzieci to:

• Nauka przez zabawę – róbcie miny i gesty związane z wierszem, możecie wygłupiać się lub śpiewać jeśli pomaga to maluchowi w zapamiętaniu tekstu
• Powtarzanie (w przypadku dzieci nieczytających, możemy nagrać wiersz do odtwarzania w kółko, dziecko będzie powtarzać wierszyk wraz z nagraniem)
• Wizualizacja historii – maluch może opowiedzieć historię swoimi słowami lub narysować ją
• Akcentowanie wyrazów i dodawanie ciekawych odgłosów
• Uczenie się z książek z ilustracjami – obrazki pomogą w przypomnieniu sobie treści wiersza
• Uczenie się nadając wierszowi mocny rytm lub melodię
• Czytanie lub recytowanie wiersza na głos
• Przerwy podczas nauki, krótki spacer lub podzielenie nauki np. na dwa dni
• Dostęp do świeżego powietrza podczas nauki wiersza na pamięć, wietrzenie pomieszczenia podczas przerw w nauce