Jak przygotować dziecko na powrót do szkoły

Jak wspierać rozwój niemowląt? Poznaj trzy najważniejsze zasady.

Pierwszy rok życia to niezwykle ważny okres w rozwoju każdego malucha. W gąszczu różnych pomocy, pseudo-edukacyjnych zabawek, gadżetów i „dobrych rad” rodzice często tracą głowę. A wystarczy wrócić do tego co pierwotne i intuicyjne… Jak wspierać rozwój niemowlaka i co tak naprawdę ma największywszy wpływ na rozwój małego dziecka?

Już od pierwszych dni po urodzeniu, możemy stymulować prawidłowy rozwój sensomotoryczny naszych pociech. Nie trzeba do tego specjalistycznych kursów czy sprzętów. Wystarczy poznać podstawowe zasady, dodać odrobinę dobrych chęci oraz pomysłowości w podejściu do własnego dziecka. Wspieranie rozwoju sensomotorycznego niemowlęcia może okazać się niezwykłą przygodą, podczas której uważnie obserwujemy i poznajemy nasze dziecko. Wszystko powinno opierać się na uważnej, pełnej szacunku i akceptacji relacji – której celem jest wzmacnianie więzi oraz dobra zabawa, wspierająca rozwój.

3 zasady wspierania rozwoju niemowląt

Świadome wspieranie rozwoju niemowlęcia powinno opierać się na trzech głównych filarach:

Jak wspierać rozwój niemowlaka – Bliska relacja z rodzicem

Codzienną opiekę nad dzieckiem powinniśmy wykonywać w atmosferze spokoju, miłości, szacunku i pełnej akceptacji drugiego człowieka. Dziecko jak najczulszy barometr jest w stanie wyłapać emocje i nastroje rodziców – jeśli jesteśmy zdenerwowani lub czymś zmartwieni, ono na pewno to wyczuje. Może wówczas reagować płaczem, niepokojem lub problemami z samoregulacją. Pamiętajmy by w pierwszej kolejności zadbać o relację. Bez poczucia bezpieczeństwa i bliskości, zarówno psychicznej, jak i fizycznej, nie mamy fundamentów niezbędnych do prawidłowego rozwoju dziecka. Zatem ‘Najpierw relacja, potem stymulacja!’ – to zdanie lepiej podsumowuje podstawową zasadę, która powinni kierować się rodzice.

Jak wspierać rozwój niemowlaka – Prawidłowa pielęgnacja i opieka nad maluszkiem

Codzienne czynności pielęgnacyjne powinny być wykonywane zgodnie z zasadami pielęgnacji neurorozwojowej – podnoszenia, noszenia, odkładania (z prawidłowym przytrzymaniem głowy dziecka), przewijania, ubierania (z odpowiednią stabilizacją stawów), kąpania niemowlęcia. Są to techniki wykonywania czynności dnia codziennego zgodne z aktualną wiedzą dotyczącą rozwoju psychoruchowego dzieci. Ważne jest także by uważnie obserwować, wspierać maluchy, ale absolutnie nie przyśpieszać osiągania nowych umiejętności. Każde dziecko rozwija się we własnym tempie, a zbyt wczesne sadzanie lub prowadzenie za rączki może nie tylko zaburzyć naturalny proces a także powodować wady postawy dziecka w przyszłości.

jak wspierać rozwój niemowlaka – Świadoma stymulacja sensomotoryczna

Specjaliści są zgodni – ruch, aktywizacja różnych zmysłów, swoboda w działaniu to najlepsze warunki, sprzyjające zdobywaniu nowych umiejętności przez najmłodszych. Ważne by zabawy wspierające zmysły były dostosowane do wieku i możliwości dziecka. Idealnie sprawdzą się tu zasady: „mniej znaczy więcej” lub „co za dużo to niezdrowo”. Okazuje się bowiem, że to co proste, naturalne, ekologiczne, dostępne w domu jest o wiele bardziej atrakcyjne i korzystne dla dzieci niż wymyślne zabawki na baterie.

Niemowlaki chętnie sięgają po rzeczy, które nie są wcale zabawkami, zwłaszcza jeśli często widzą je w rękach rodzica. Pozwólmy im (oczywiście pod naszym nadzorem) na eksplorację domowej przestrzeni, doświadczanie różnych faktur oraz wkładanie bezpiecznych przedmiotów do buzi – mocno uwrażliwiona strefa wokół ust jest dla maluszków najlepszym źródłem informacji nt. struktury, materiału, kształtu, temperatury danego przedmiotu. Butelki z grochem lub ryżem, woreczki sensoryczne z różnorodnym wypełnieniem, gniotki z kolorowych balonów, balony z cekinami lub ziarnami, butelki wypełnione wodą z wirującymi elementami, drewniane łyżki i miski, bańki mydlane, gąbki, myjki, poduchy, koce, kartony, czy pudełka – to maluchy uwielbiają najbardziej.

Jak wspierać rozwój niemowlaka – Zadbaj o najważniejsze zmysły

Niewiele osób wie, iż oprócz podstawowych pięciu zmysłów – słuchu, wzroku, smaku, węchu i dotyku – posiadamy także zmysł równowagi (zwany przedsionkowym) oraz zmysł czucia głębokiego (prioprocepcja).

Które z nich są najważniejsze w rozwoju małego dziecka? Właśnie równowaga, czucie głębokie oraz dotyk. Niestety maluchy często nie otrzymują odpowiedniej dawki stymulacji w tych trzech obszarach, narażone są natomiast na zbyt dużo bodźców wzrokowo-słuchowych.

Proponując zabawy naszemu dziecku starajmy się zaspokajać ich apetyt sensoryczny kompleksowo, włączając w nasze działania po trochu wszystkie zmysły. Dziecko powinno być dla nas przewodnikiem, który pokazuje co lubi, co mu się podoba, a czego zdecydowanie unika. Maluchy powinny doświadczać różnorodnych bodźców, ale pamiętajmy by u niemowląt stymulować 1 maksymalnie 2 zmysły w tym samym czasie.

W co się bawić z niemowlakiem?

Poniżej przykładowe zabawy i wskazówki dotyczące stymulowania poszczególnych zmysłów u najmłodszych.

Dotyk

Masowanie niemowląt, książeczki sensoryczne-dotykowe, leżenie na twardym podłożu na brzuszku z możliwością dotykania różnych faktur, materiałów (miękkie, twarde, kleiste, włochate, zimne, ciepłe itd.).

Czucie głębokie

Noszenie w chuście (chusta tkana, dobrze dobrane wiązanie i prawidłowo zawiązana), przytulanie, baraszkowanie, siłowanki.

Przedsionek/ równowaga

Bujanie na rękach, kołysanie w kołysce, hamaku czy huśtawce, zabawy w samolocik, bujanie na kolanie.

Słuch

Mówienie, śpiewanie i czytanie dziecku, puszczanie spokojnej, miłej muzyki, naśladowanie odgłosów zwierząt, zabawa grzechotką lub dzwoneczkiem.

Wzrok

Wspólne oglądanie kontrastowych książeczek, puszczanie baniek mydlanych, śledzenie wzrokiem światła latarki, zabawa balonem.

Węch

Zwracanie uwagi dziecku na zapachy (w przypadku niemowlaków głównie naturalne), podsuwanie do powąchania przypraw czy produktów spożywczych.

Smak

Wprowadzanie różnych smaków w diecie malucha, dieta BLW (Bobas Lubi Wybór).

Ekspert Fabryki Wyobraźni Endo.pl

Aleksandra Charęzińska

Aleksandra Charęzińska

Pedagożka, certyfikowana terapeutka integracji sensorycznej

Pedagożka, certyfikowana terapeutka integracji sensorycznej, specjalistka diagnozy i terapii pedagogicznej, instruktorka Masażu Shantala, konsultantka Memoli, wykładowca akademicki. Konsultuje małe dzieci pod kątem zaburzeń regulacji spowodowanych nieprawidłowym przetwarzaniem bodźców sensorycznych. Prowadzi autorskie warsztaty, szkolenia i zajęcia dla rodziców, opiekunów małych dzieci. Opracowała autorski program zajęć sensorycznych Smyko-Multisensoryka® – wspierających rozwój niemowląt oraz dzieci, w oparciu o metodę integracji sensorycznej. Prowadzi szkolenia dla kadry pedagogicznej, szkoleniowe rady pedagogiczne, warsztaty dla rodziców, klubów malucha, żłobków, przedszkoli oraz szkół. Jest wykładowczynią w Centrum Integracji Sensorycznej na studiach podyplomowych z Integracji Sensorycznej. Autorka książki „Sensoryczne Niemowlę”.