Kiedy dziecko zaczyna mówić?

Rodzice z niecierpliwością wyczekują momentu, w którym ich pociechy wreszcie coś do nich powiedzą. Jest to ważna chwila dla całej rodziny. Kompetencje związane z rozwojem mowy często są powodem do zmartwień. Niektórzy porównują swoje maluchy z dziećmi przyjaciół, czując presję i stres, gdy ich pociecha wciąż wydaje pojedyncze sylaby, podczas gdy inne dzieci zaczynają mówić pierwsze zdania. Czy są to faktycznie powody do niepokoju?

Kiedy dziecko zaczyna mówić?

Nie można mówić o konkretnym momencie, kiedy dziecko powinno zacząć mówić. Jest to złożony proces, który zaczyna się na dobrą sprawę po pierwszym miesiącu życia, lecz wtedy ciężko uznać go za pełnoprawną mowę. Dopiero po roku mogą pojawić się pierwsze słowa, które zostaną wypowiedziane intencjonalnie i rozpoznane przez dorosłego. Nawet dwa lata mogą minąć do złożenia całego pierwszego zdania. Każde dziecko rozwija się indywidualnie, a na sprawność mowy ma wpływ zarówno środowisko, jak i całokształt rozwoju psychoruchowego. Choć normalnie mogą występować opóźnienia w kolejnych etapach (nawet o 6 miesięcy), to nie powinno się bagatelizować nieprawidłowości. Mogą one oznaczać na przykład problemy z narządem słuchu. Dziecko, które nie słyszy poprawnie, nie jest także w stanie dobrze powtarzać wyrazów. Warto się wtedy skontaktować z poradnią pedagogiczną w celu konsultacji z logopedą.

W jakim wieku dzieci zaczynają mówić?

Nauka mówienia to wieloetapowy proces, w którym z każdym miesiącem życia malucha rodzice mogą śledzić postępy. Zobaczmy, w jaki sposób przebiega rozwój mowy dziecka.

Miesiąc pierwszy

Tuż po urodzeniu dziecko potrafi komunikować się ze światem jedynie w bardzo uproszczony sposób. Krzyk i płacz to podstawowe narzędzia do porozumiewania się z rodzicami. Po kilku tygodniach powinna pojawić się pierwsza samogłoska, czyli „a”.

Miesiąc drugi i trzeci

Niemowlę w tym okresie zaczyna formułować nieokreślone monosylaby (np. „brrrr”), czyli tak zwane głużenie lub gruchanie. Pojawia się to najczęściej wraz z momentem, gdy dziecko podnosi główkę (często też łączy ze sobą te czynności).

Czwarty i piąty miesiąc

Dziecko reaguje na to, co jest skierowane w jego stronę. Powoli próbuje naśladować mowę rodziców, czyli gaworzy. Używa do tego zazwyczaj pojedynczych sylab, które dobiera w bardziej świadomy sposób. Najczęściej przechodzi do tego etapu wraz z nauką siadania.

 Od szóstego do ósmego miesiąca

Dziecko zaczyna łączyć sylaby i chętnie je powtarza. Najlepiej mu to wychodzi, gdy łączy takie same sylaby, jak „ma-ma” czy „bum-bum”. Chętnie kieruje swoje słowa w kierunku innych osób. Odnajduje też sens prostych słów.

Od dziewiątego miesiąca

Dziecko potrafi powiązać słowa z obiektami, więc może wskazać np. „gdzie jest głowa” lub „gdzie jest mama”. Dobiera sylaby w sposób bardziej przemyślany. Wskazywanie na obiekty nie jest jednak świadomym korzystaniem z danych słów (to raczej odruch łączenia skojarzonych rzeczy). Często też ma potrzebę mówienia bez konieczności bycia słuchanym. Etap ten jest często łączony ze stawaniem w pozycji pionowej. Bluzki dla niemowląt idealne podczas pierwszych miesięcy życia oraz podejmowania aktywności fizycznych znajdziesz w naszym sklepie internetowym Endo.

Od dziesiątego miesiąca

W mowie dziecka pojawiają się proste pytania. W przypadku niezadowolenia potrafi to zakomunikować. W tym czasie używa tak zwanych echolalii. Reaguje na dźwięki otoczenia, próbując je naśladować zaraz po usłyszeniu.

Od dwunastego miesiąca

Dziecko powinno mieć już pewien zasób słów zgodnych z ich powszechnym znaczeniem, których używa intencjonalnie i są one rozumiane przez otoczenie. Często pierwszym takim słowem jest „nie”. Dopiero potem „mama” i „tata”.

Do półtora roku życia

Dziecko potrafi już posługiwać się kilkudziesięcioma słowami. Przyswajanie nowych prostych wyrazów powinno wychodzić mu bardziej naturalnie. W tym czasie dziecko potrafi świadomie używać onomatopei (odpowie prawidłowo zapytane o dźwięk, jaki wydaje dane zwierzątko).

Do drugiego roku życia

Dziecko powinno móc sylaba po sylabie powtarzać bardziej złożone wyrazy i powtarzać prostsze zdania.

Do trzeciego roku życia

Dziecko potrafi wypowiadać zdania twierdzące składające się z maksymalnie sześciu wyrazów. Najczęściej używa rzeczowników a potem czasowników.

Po trzecim roku życia

Dziecko przyswaja sobie ogromny zasób słów i tworzy neologizmy na zjawiska, których nie jest jeszcze w sanie precyzyjnie określić. Mowa niekoniecznie jest wyraźna – ze względu na rozwijający się aparat mowy i uzębienie (w tym zmianę z zębów mlecznych na stałe). Wiąże się to też z upraszczaniem sformułowań, które uzna za zbyt skomplikowane. Okres ten może trwać nawet do 6. lub 7. roku życia.