5 umiejętności przedszkolaka, które warto szlifować przed pójściem do szkoły

Nauczyciele biją na alarm – coraz więcej dzieci, które przychodządo pierwszej klasy czyta, pisze, dodaje i odejmuje, lecz nie potrafi wykonać najprostszych czynności samoobsługowych. Posiadają ogromną wiedzę o kosmosie czy dinozaurach, a spadają podczas siedzenia na krześle. Bywają dość niezdarne i potykają się o własne nogi. Znają wszystkich bohaterów popularnych kreskówek, zaś nigdy dotąd nie przygotowały sobie samodzielnie kanapki.
Tymczasem dzieci rozwijają się przede wszystkim poprzez ruch. Badania naukowe potwierdzają, że dla prawidłowego rozwoju psychicznego, intelektualnego, a w tym dobrych wyników w szkole, najmłodsi muszą mieć zapewnioną odpowiednią aktywność fizyczną oraz możliwość doświadczania otoczenia wszystkimi zmysłami. Podstawą rozwoju jest właśnie ruch, swoboda i aktywności stymulujące równowagę. I nie mamy tu na myśli wymyślnych zajęć sportowych, a zwykłą, spontaniczną aktywność i zabawę – oczywiście najlepiej na świeżym powietrzu – których nie powinniśmy ograniczać.

Zatem jakie umiejętności przedszkolaka są na prawdę ważne, a niestety dość często są bagatelizowane przez dorosłych lub w pośpiechu pomijane? Co powinno szlifować dziecko jeszcze przed pójściem do szkoły? 

Ale jazda! –  jak jazda na rowerze może przełożyć się na wyniki w szkole

Jazda na rowerze to jedna z najważniejszych umiejętności ruchowych i jedno z największych wyzwań stojących przed kazdym dzieckiem. To doskonałe ćwiczenie równowagi, koordynacji oraz ruchów naprzemiennych. A właśnie dzięki ćwiczeniu naprzemienności, w mózgu dziecka powstają liczne połączenia pomiędzy prawą i lewą półkulą, co jest niezbędne, wręcz kluczowe do prawidłowego i harmonijnego rozwoju. Jazda na rowezrze ma też bezpośredni wpływ na osiąganie dobrych wyników w szkole. Dziecku, które jest w stanie skoordynować kilka umiejętności potrzebnych podczas jazdy rowerem, jak: równowaga, pedałowanie, utrzymanie kierownicy, omijanie przeszkód – będzie zdecydowanie łatwiej koordynować czynności niezbędne podczas lekcji jak np. jednoczesne siedzenie w ławce w prawidłowej pozycji, słuchanie poleceń i pisanie. Warto zachęcać dzieci do jazdy na rowerze od najwcześniejszych lat. Naukę najlepiej zacząć od rowerków biegowych. Po takim treningu (ok. 2-letnim) często bez większego problemu dziecko przesiądzie się od razu na rower z dwoma kołami, bez konieczności dodatkowych, bocznych wspomagaczy.

Rozwiążmy ten problem, czyli sznurowadła!

Aktualnie ogromna liczba dzieci ma problemy manualne, czyli obniżoną sprawność motoryczną rąk. Czym się to przejawia? Nie tylko nieprawidłowym chwytem narzędzia pisarskiego, ale właśnie trudnościami z podstawowymi czynnościami samoobsługowymi, jak zapinanie guzików, suwaków czy wiązanie sznurówek. Często nie ćwiczymy z naszymi dzieckiem wiązania butów ze względu na brak czasu i wieczny pośpiech. W końcu o wiele szybciej i  zdecydowanie łatwiej zakłada się buty na rzepy. Wybieranie „łatwego w obsłudze” obuwia jest też częstą prośbą płynącą wprost z przedszkola – o wiele łatwiej wówczas wyprawić 25-osobową grupę na plac zabaw. Zdarza się, że nawet 4-klasistom sznurówki nadal spędzają sen z powiek. Dziecko, które wyrusza do szkoły powinno jednak mieć już opanowane wszystkie powyższe czynności. Dzięki temu łatwiej będzie mu pisać oraz wykonywać inne czynności manualne. Oczywiście nauka sznurowania powinna zostać poprzedzona solidnym treningiem manualnym w przedszkolu, czyli  licznymi aktywnościami i zabawami, które wzmocnią mięśnie dłoni i poprawią sprawność oraz precyzję palców. Są to m.in.: lepienie, ugniatanie, wydzieranie, wycinanie, krojenie, nawlekanie etc.

Komu zależy na czystej odzieży?

Wszystkie dzieci uwielbiają zabawy w kałuża oraz taplanie się w błocie, ale czy dorośli im na to pozwalają? Coraz częściej niestety nie mają w sobie tej gotowości, co jest oczywiscie błędem. Rozwój dzieci powinien opierać się na różnorodnych bodźcach, a błotne zabawy to idealna okazja do naturalnego i swobodnego doświadczania zmysłowego. Stymulują zmysł dotyku, dzięki czemu dziecku będzie później łatwiej kleić, malować, rysować, a także lepiej odnajdzie się w grupie rówieśniczej. Dotyk wpływa także na dobre czucie własnego ciała oraz poczucie bezpieczeństwa. Najnowsze badania sugerują, że zabawy błotem, piachem i ogólny kontakt z przyrodą mają jeszcze inne pozytywne właściwości. Dzieci, które mają częsty kontakt z drobnoustrojami zamieszkującymi glebę rzadziej chorują na astmę i alergie (R.Knight; B. Buhler, Na tropie mikrobiomu. Relacja, Warszawa 2018). Tak, zatem błoto nie tylko świetnie stymuluje sensorycznie, co wpływa na rozwój mózgu, ale może także obniżać ryzyko zachorowania na choroby układu odpornościowego. A jeśli dołączymy do tego lepienie błotnych pączków, to mamy jeszcze świetne ćwiczenie motoryki małej, które wspomoże w przyszłości dziecko w nauce pisania. Dlatego warto zachęcać dzieci do wszelkich brudzących zabaw.

Gwiżdżę na wszystko – ważne umiejętności przedszkolaka

Dziecko, które idzie do szkoły, powinno potrafić wyrazić swoje potrzeby, a jego mowa powinna być zrozumiała dla otoczenia. Jeśli dziecko ma wadę wymowy lub bardzo ubogie słownictwo, wpłynie to na trudności nie tylko w zakresie czytania i pisania, ale też w nawiązywanie relacji rówieśniczych. A rozwijanie kompetencji społecznych jest istotnym element życia młodego człowieka. Jedną z ważnych umiejętności przedszkolaka, zaliczaną do podstawowych ćwiczeń i zabaw logopedycznych jest dmuchanie oraz właśnie gwizdanie. Każdy przedszkolak powinien nauczyć się dmuchać w gwizdek, puszczać bańki mydlane, a także samodzielnie gwizdać – choćby nawet bardzo cicho.

Wspinanie się na drzewa

Drzewna wspinaczka to kolejna aktywność z dziecięcej listy „To Do”. Dzieci zwykle mają kontakt z wymyślnymi konstrukcjami na placach zabaw, ale czy mają okazję wspinać się po drzewach w lesie? Wspinanie jest genialnym ćwiczeniem koordynacji ruchowej, równowagi, a także idealną okazją do nauki świadomości własnego ciała, uwagi i koncentracji. Wybierając samemu trasę i sposób wspinaczki dziecko uczy się podejmować decyzje, rozwiązywać problemy i oceniać ryzyko. Podobnie, jak podczas swobodnej zabawy bez nadzoru poznaje swoje preferencje i uczy się kontrolować swoje lęki. Wyprawa do lasu lub parku to świetna okazja do wyciszenia, odprężenia i zmniejszenia napięcia. Do tego bliski kontakt z przyrodą daje dodatkowe walory w postaci naturalnych bodźców, jak: faktura drzewa, kolory oraz szum liści. Uczy to dziecko, izolowania innych bodźców w tle i skupienia swojej uwagi w konkretnym kierunku. Jest to ważna umiejętność, wręcz niezbędna podczas nauki w szkole. Badania naukowe potwierdzają, że dzieci, które mają okazję wspinać się po drzewach, trenują wówczas pamięć operacyjną i przestrzenną, co przekłada się na lepsze wyniki w nauce. Dodatkowo podciąganie na gałęziachwpływa na wzmocnienie całej sylwetki, zwłaszcza obręczy barkowej, co przełoży się na odpowiednią pozycją podczas siedzenia w szkolnej ławce i poprawnym chwytem długopisu.

 

Zatem to nie alfabet, tabliczka mnożenia czy zagraniczne zwroty są najważniejsza. W pierwszej kolejności postawmy na dobrą relację, bliski kontakt i quality time z dzieckiem. Są one fundamentem dla jego prawidłowego rozwoju. Poświęćmy czas dziecku by uczyć je samoobsługi i samodzielności. Zachęcajmy malucha do nowych wyzwań, wspierajmy i stwórzmy warunki do swobodnego rozwoju fizycznego, który ściśle koreluje z rozwojem psychicznym